ขันหมะ

ขันหมะ ขันหมาก หรือเชี่ยนหมาก ในชีวิตปกติประจำวันของชาวไทดำ คือ ใช้สำหรับบรรจุหมากพลูและบุหรี่ไว้รับแขกที่บ้าน ตั้งไว้ที่ระเบียงยามแขกไปใครมาก็เชิญชวนกันกินหมากและมวนบุหรี่สูบ ลักษณะเป็นกล่องหรือกระบะสี่เหลี่ยม มีสี่ขา ขนาดจัตุรัส กว้าง ๒๗ เซนติเมตร สูงประมาณ ๒๐ เซนติเมตร ภายในใช้แผ่นไม้กั้นเป็นช่อง ๓-๔ ช่อง บางช่องมีฝาหรือลิ้นชักปิดเพื่อกันชื้นหรือรักษากลิ่นของยาสูบ

ส่วนในงานประเพณีต่าง ๆ ยังคงนำเชี่ยนหมากมาใช้เพื่อจัดใส่ข้าวของต่าง ๆ เช่น การจัดขันหมากเพื่อมาส่องหรือสู่ขอหญิงสาวไทดำของฝ่ายชาย อีกทั้งยังอาจใช้จัดเตรียมข้าวของในพิธีเสนต่าง ๆ ก็พอทำได้ ขันหมะหรือขันหมากจึงเป็นของใช้ติดเรือนของชาวไทดำที่สำคัญอันหนึ่ง