การศึกษาวัตถุทางวัฒนธรรมเป็นการศึกษาที่มุ่งไปที่ตัววัตถุ คุณลักษณะของวัตถุ และวัสดุที่ประกอบเป็นตัววัตถุขึ้นมา รวมถึงบางแง่มุมของวัตถุเหล่านี้ทำให้เข้าใจสังคม วัฒนธรรมและความสัมพันธ์ทางสังคม การศึกษาวัตถุทางวัฒนธรรมจึงเป็นสาขาวิชาเชิงสหวิทยาการ ที่บอกเล่าความสัมพันธ์ระหว่างมนุษย์กับสิ่งของที่ใช้ อาทิ การสร้าง ประวัติความเป็นมา การสงวนรักษา และการตีความวัตถุ อันสะท้อนให้เห็นภูมิปัญญาท้องถิ่นที่ประดิษฐ์คิดค้นวัตถุทางวัฒนธรรมเหล่านี้ขึ้นมา อีกทั้งสะท้อนลักษณะการดำรงชีวิตของคนในชุมชนนั้น ๆ

          ด้วยเหตุนี้ ศูนย์มานุษยวิทยาสิรินธร (องค์การมหาชน) จึงได้จัดทำฐานข้อมูลเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้าน โดยมีวัตถุประสงค์  เพื่อรวบรวมข้อมูลวัตถุทางวัฒนธรรมประเภทเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้านของประเทศไทย เพื่อเป็นแหล่งศึกษาสังคมและวัฒนธรรมผ่านเครื่องมือเครื่องใช้พื้นบ้านที่อยู่รอบตัว ทั้งที่สูญหายไปแล้วและยังคงมีใช้อยู่ในปัจจุบัน เพื่อสร้างแหล่งเรียนรู้ด้านสังคม-วัฒนธรรม และภูมิปัญญาท้องถิ่น

          เครื่องมือเครื่องใช้ที่เก็บรวบรวมในฐานข้อมูลนี้ เป็นเครื่องมือ เครื่องใช้ อุปกรณ์ ที่ใช้ในชีวิตประจำวัน โดยจำแนกหมวดหมู่ของเครื่องใช้ต่าง ๆ ตามหน้าที่การใช้งาน ยึดหลักการแบ่งหมวดหมู่ตามอรรถาภิธานศัพท์ของ American Folklore Society Ethnographic Thesaurus