กรงดักแมลงสาบ

กรงดักแมลงสาบมีลักษณะเป็นแป้นไม้มือถือ มีโครงลวดครอบไว้ ด้านบนโครงลวดมีรูหรือช่องเป็นปากทางเข้ายื่นเป็นอุโมงค์ลงไปด้านในโครง ส่วนแป้นไม้ตรงมือถือดึงออกได้เมื่อจะเคาะแมลงสาบออกทางช่องดังกล่าว

วัสดุที่ใช้ทำกรงดักแมลงสาบใช้ลวดกับไม้เนื้อแข็ง ไม้เนื้อแข็งตัดแต่งเป็นรูปวงกลม บางอันทำให้มีส่วนด้ามจะได้หยิบใช้ได้สะดวก ส่วนโครงลวดด้านบนด้ามไม้ถักเว้นว่างไว้เหมือนเป็นประตู เวลาใช้งานให้หาไม้อีกชิ้นมาจุกปิดช่องประตูไว้ หรือใช้ใบตองพับทบๆ กันปิดรูไว้ก็ได้ ส่วนกรงบางอันให้แมลงสาบออกตรงแป้นไม้ส่วนที่มือถือซึ่งดึงออกได้ดังกล่าว

ขั้นตอนการสร้างเริ่มทำจากโครงลวดก่อน โดยใช้ลวดเส้นใหญ่ตั้งเป็นโครง แล้วนำลวดเส้นเล็กมาพันขัดคล้ายๆ การสานสุ่ม เริ่มมัดหรือเคียนลวดจากส่วนด้านในที่เป็นเหมือนอุโมงค์ก่อน แล้วดัดลวส่วนโครงให้โค้งเป็นรูปทรงฝาชี เพื่อพันลวดเส้นเล็กเสร็จให้เหลือลวดเส้นใหญ่ที่เป็นโครงไว้ยาวประมาณ 1 เซนติเมตร เอาไว้ปักยึดกับแป้นไม้ การใช้งานให้นำกรงนี้ไปวางตามมุมห้องตามที่อับชื้น ใส่เหยื่อพวกข้าวเปลือก ข้าวสารไว้ภายใน เมื่อแมลงสาบได้กลิ่นอาหารจะพากันปีนลงไปกิน แต่จะปีนกลับขึ้นมาไม่ได้เพราะท้องใหญ่ขึ้น น้ำหนักตัวเพิ่มขึ้น ส่วนใหญ่เมื่อแมลงสาบปีนไต่โครงลวดภายใน เมื่อถึงส่วนโค้งจะหงายหลังตกลงมา หากแมลงสาบตกมาถึงพื้นในจังหวะที่หงายท้องและไม่มีผนังให้พลิกตัว ในเวลาไม่นานนักแมลงสาบก็จะตาย แล้วจึงเคาะออกตรงช่องที่จุกปิดไว้ กรงชนิดนี้สามารถดักแมลงสาบได้คราวละมากๆ บางคราวได้ 20-30 ตัว

กรงดักแมลงสาบมีวิธีการใช้งานที่แสดงว่าชาวบ้านต้องการกำจัดแมลงสาบโดยตรง และรู้จักประดิษฐ์เครื่องมือดักแมลงสาบมานานไม่ต่ำกว่า 20-30 ปีแล้ว ทั้งยังดักทำลายแมลงสาบอย่างปลอดมลพิษอีกด้วย อีกทั้งยังไม่ต้องทุบหรือตีซึ่งทำให้มีกลิ่นสาบหรือแพร่เชื้อโรคทำให้คนป่วยไข้อีกด้วย

มีเกร็ดเล็กๆ น้อยๆ เกี่ยวกับการดักแมลงสาบ เช่น เหยื่อที่ใช้ล่อแมลงสาบอย่างข้าวเปลือก ข้าวสาร จะต้องนำไปอาบแดดก่อน คือตากแดดให้มีกลิ่นหอมเหมือนเก็บเกี่ยวมาใหม่ๆ หรือเป็นเรื่องเล่าเชิงขำขันว่า เวลาจะจับแมลงสาบ ควรเรียกแมลงสาบเชิงยกยอว่า "ท่านขุน" จะได้ไม่ได้กลิ่นจากตัวแมลงสาบ บางคนก็จะล้อเลียนท่าทางการตายของแมลงสาบว่า ถ้าหงายท้องตกจากที่สูงตาย คือตายด้วยอุบัติเหตุ ถ้าคว่ำหน้าท่าปกติ คือตานเพราะหมดอายุขัย