หนังสะติ๊ก



คำอธิบาย

หนังสะติ๊กเป็นเครื่องมือล่าสัตว์ที่รู้จักกันดี  เด็กเล็กๆ  ฝึกจับใช้ก่อนเครื่องมือล่าสัตว์ชนิดอื่นๆ  เรียนรู้จนสามารถยังให้กระสุนพุ่งไปสู่เป้าหมายข้างหน้าได้  เป็นอาวุธคู่กายของเด็กชายชาวชนบททั่วไป  ใช้ยิงสิ่งที่ต้องการได้ทุกชนิดตลอดเวลา  โดยเฉพาะการยิงนก  กิ้งก่า  สามารถสร้างขึ้นใช้เองได้  โดยการเลือกตัดกิ่งไม้เนื้อแข็งที่มีขนาดพอเหมาะกับฝ่ามือ  มีกิ่งง่ามแยกออกสองข้างเท่าๆกัน  นำมาตกแต่งขูดเปลือกไม้ออก  ตกแต่งง่ามให้เท่ากันที่ปลายกิ่งบากเป็นปม  ใช้หนังยางเส้นสี่เหลี่ยมหรือเป็นแผ่นแบนสองเส้นยาวประมาณ 30 เซนติเมตร  ยืดหยุ่นได้ไม่อ่อนหรือแข็งเกินไป  มีขายในร้านค้าทั่วไป  นำหนังยางมามัดไว้ใต้ปมง่ามทั้งสองข้างมัดให้แน่นปลายหนังทั้งสองปลาย  สอดเข้ารูแผ่นหนังที่มีขนาดกว้างยาว 3x7 เซนติเมตร
         

หนังสะติ๊กเป็นชื่อเรียกรวมกันระหว่าง  ไม้ง่าม  หนังยาง  และแผ่นหนัง  ใช้ร่วมกับลูกกระสุนที่เป็นเม็ดหินเลือกเก็บได้ทั่วไป  ขนาดพอวางในหนังรองและจับยืดหนังได้สะดวก  หรืออาจปั้นด้วยดินเหนียวเป็นลูกกลมๆ  ตากแดดทิ้งไว้ให้แห้ง  มีคำกล่าวเล่าเล่นกันว่า  หากเด็กชายว่ายน้ำไม่เป็น  ยิงหนังสะติ๊กไม่แม่น  ไม่ใช่ลูกอีสาน  คำกล่าวเล่าเล่นนี้แสดงให้เห็นว่า  วิถีของเด็กชายชาวบ้าน  ควรต้องเรียนรู้ชีวิต  รู้จักการผจญภัย
         

ในระยะการปิดภาคเรียนฤดูร้อนประมาณเดือนมีนาคมถึงกลางเดือนพฤษภาคม  ในช่วงเดือนมีนาคมและเมษายน  จะพบว่ามีการรวมตัวกันของเด็กนักเรียนชั้นมัธยมศึกษาและเด็กประถมศึกษา  แบ่งกลุ่มกันประมาณ 4-5 คน  โดยมีหนังสะติ๊กและลูกกระสุนในถุงย่าม  ออกหายิงนก  ล่ากะปอม (กิ้งก่า)  นำมาลาบ  มาคั่ว  นำกระปอมมาปิ้งไฟ  ลอกหนังออก  ฉีกเป็นชิ้นๆ  ซอยหอม  สับมะม่วงเปรี่ยว  พริกผง  ข้าวคั่ว  น้ำปลา  ชูรส  ผสมคลุกเคล้า  กินอย่างอร่อยสนุกสนานเวลากลางวันส่วนเด็กเล็กๆ ฝีมือยังไม่ดีพอ  ที่อยู่ในวัยเดียวกันก็จะรวมกลุ่มฝึกซ้อมหาประสบการณ์  ท่องเที่ยวไปตามหมู่บ้านออกจากสวนหนึ่งไปอีกบ้านหนึ่ง  บางครั้งยิงเป้านิ่ง  ยิงมะม่วง  ลูกกระสุนถูกฝาเรือน  ตกใส่หลังคาบ้าน  นอกจากสร้างความสนุกแล้ว  ยังเพิ่มความท้าทายให้กับกลุ่มตน  การที่เด็กเล็กๆ  รวมกลุ่มถือหนังสะติ๊กออกจากบ้าน  พ่อแม่ก็ปล่อยไม่ติดตาม  เพราะถือว่าปลอดภัย  เป็นวิถีที่ตนเองก็ได้เคยกระทำมาครั้งเมื่อเยาว์วัย
          

หนังสะติ๊ก  ไม่เพียงแต่เป็นเครื่องมือล่าสัตว์สำหรับเด็ก  ผู้ใหญ่ที่ต้องออกทุ่ง  เลี้ยง วัว  ควาย  ก็ยังนำออกติดตัว  ยิงนก  งู  กบ  เป็นผลพลอยได้  ยังใช้ต้อนบังคับวัว  ควายให้ไปในทิศทางที่กำหนด  สกัดไม่ให้เข้าสวน  แปลงผักของเพื่อนบ้าน  หนังสะติ๊กจึงเป็นเครื่องมือที่ชาวบ้านพกพาติดตัว  ออกจากเรือนไปเกือบตลอดเวลา