เบ็ดถก



คำอธิบาย

เบ็ดถกเป็นเบ็ดตัวใหญ่  คันเบ็ดยาว  ใช้เขียดหรือลูกกบเป็นเหยื่อเกี่ยวเบ็ด  กระตุกขึ้นลงบนผิวน้ำคล้ายเหยื่อยังมีชีวิตหลอกล่อล่าดักปลาช่อนตัวใหญ่ให้กินเหยื่อในช่วงน้ำใหม่ฝนแรก  ถึงช่วงข้าวออกรวงเขียว  มีน้ำขังมากในท้องนา
          

คำว่า  ถก  หมายถึง  กระตุกขึ้นเร็วๆ  เช่น  ถกหญ้า  คือการจับต้นหญ้ากระตุกขึ้น  ต่างกับคำว่า ถอน  ที่มีลักษณะค่อยๆ หา ค่อยๆ ทำ  
          

เบ็ดถกมีรูปร่างเหมือนเบ็ดทั่วไป  แต่มีขนาดใหญ่กว่าวัดจากส่วนโค้งถึงปลายหู  ยาวประมาณ 5 เซนติเมตร  มีขายหาซื้อได้ตามท้องตลาดทั่วไป  พรานเบ็ดถกบางคนทำขึ้นใช้เอง  โดยใช้เส้นสเตนเลส หรือเหล็กเส้นแข็งเล็กเผาไฟดัดโค้งกลางตัวเบ็ด  ที่ม้วนเป็นห่วงหู  ตีปลายเบ็ดให้แบนที่ปลาย  ผ่าเป็นเงี่ยง  ใช้ตะไบขัดให้ปลายเงี่ยงคมแหลมที่ห่วงหูผูกมัดด้วยสายเอ็นเบอร์ 50-60 (ชาวบ้านจะใช้เอ็นที่ใช้ในการก่อสร้าง)  ตัดส่วนเขาควายเหลาเป็นเส้นแบนเล็กๆ  เรียกว่าทอย  ที่ปลายทอยเจาะรูเล็กๆ  ใช้ปิดเงี่ยงเบ็ดและที่โคนทอยยึดรัดด้วย  แผ่นตะกั่วเล็กๆ ติด  กับเส้นเอ็นที่ผูกยึดหูเบ็ด  บางพื่นที่ใช้ปลอกสายไฟผูกติดกับหู  ใช้ปลายรูที่นำเส้นทองแดงออกแล้วสวมปิดคมเบ็ด  มีหน้าที่เหมือนกัน  คือ  ป้องกันตัวเบ็ดเกี่ยวกอหญ้า  กอผักบุ้ง  เถาไม้น้ำ  แต่หากปลาฮุบเหยื่อ  เส้นเขาควายหรือปลอกสายไฟจะหลุดออกจาก  คมเบ็ด  แล้วผูกเชือกต่อไปที่ปลายคันไม้  คันไม้หรือคันเบ็ด  ทำจากไม้ไผ่รวก  ลำตรง  ผึ่งจนแห้งสนิท  ยาวประมาณ 5 เมตร  ที่โคนคันสวมยึดไม้ง่าม  เป็นไม้เนื้อแข็ง  มีง่ามสองง่าม  เหมือนง่ามหนังสะติ๊ก  แต่มีขนาดใหญ่กว่าถ่างกว้างพอดีกับต้นขา  ใช้ถ่ายน้ำหนักลงที่ต้นขาเพื่อผ่อนแรงที่มือ
          

เบ็ดถกเริ่มใช้เมื่อฝนใหม่ฝนแรกมา  มีน้ำเอ่อไหลเข้าท้องร่อง  คลองเล็กๆ  หรือที่ลุ่มน้ำ  ปลาช่อนจะออกมาจากแหล่งน้ำเดิม  ออกมาอาศัยน้ำใหม่เพื่อผสมพันธุ์  วางไข่  เบ็ดถกจะกระตุกล่าปลาช่อนใหญ่ไปจนเมื่อมีน้ำหลาก  ช่วงข้าวเขียวถึงเดือนตุลาคม  โดยใช้เหยื่อล่อเป็นเขียดอีโม่ (ลักษณะคล้ายกบแต่ตัวเล็กกว่ามาก  ว่องไวปราดเปรียวกระโดดได้ไกล)  หรือใช้ลูกกบขนาดประมาณหัวนิ้วโป้ง  ใช้คมเบ็ดเกี่ยวเข้าที่จมูก  ผ่านเข้าไปในตัวคมปลายเบ็ดโผล่พ้นออกมาที่ต้นขา  ใช้ทอยหรือปลอกสายไฟ  ปิดสวมปลายคมเบ็ดถกเบ็ดหลอกล่อปลาใหญ่