ขวานโยน

ขวานโยนเป็นอุปกรณ์ที่นิยมใช้สำหรับถากไม้ของภาคกลาง มีหน้าขวานกว้างประมาณ 4 นิ้ว โคนขวานเป็นรูมีรูปร่างคล้ายเสียม  ส่วนหัวขวานเป็นไม้เนื้อแข็งเจาะรูขนาดเส้นผ่านศูนย์กลางประมาณ 1 นิ้ว สำหรับใส่ด้ามยาวตั้งฉากกับหัวขวาน บ้องที่หัวบิดได้ หรือบางที่ก็ใช้ไม้เนื้อแข็งที่มีรูปทรงโค้งงอชิ้นเดียวทำเป็นส่วนของด้ามขวานต่อเข้ากับหัวขวานโลหะได้เลย

ขวานโยนนิยมใช้สำหรับงานถากไม้ การใช้งานขวานโยนจะมีลักษณะคล้ายกับการใช้จอบ คือนำไม้ที่ต้องการถากวางนอนไว้บนพื้น ผู้จับขวานจะยืนถือขวานเอาหัวขวานลงแล้วเหวี่ยงขวานเข้าหาตัวเองเพื่อถากไม้ที่วางไว้ ใช้สำหรับถากเสาไม้ ถากครกไม้ ถากเรือ หรือใช้ขวานโยนขนาดเล็กที่ทำจากไม้เนื้อแข็งทรงโค้งงอใช้สำหรับถาก “หัวหมู” หัวหมูที่ว่านี้หมายถึงส่วนหนึ่งของคันไถ ทำจากไม้เนื้อแข็งที่ถากให้เป็นทรงโค้ง ซึ่งเป็นส่วนที่ทำให้ดินพลิกออกไปด้านข้างในเวลาทำนา ด้วยการที่ต้องถากหัวหมูให้เป็นทรงโค้งที่เรียบเนียน ขวานโยนจึงเป็นอุปกรณ์ที่ใช้เจาะจงสำหรับการถากหัวหมู เพราะในการใช้ขวานโยนนั้นเพียงแค่เหวี่ยงแขนแล้วปล่อยไปตามแรง ขวานจะถูกเหวี่ยงเป็นวงโค้งเวลาถากไม้พอดี ทำให้ได้หัวหมูที่เป็นทรงโค้งเหมาะสมกับการใช้งาน

ในปัจจุบันขวานโยนไม่เป็นที่นิยมใช้แล้วเนื่องจากมีการใช้งานอุปกรณ์สำหรับตัดหรือถากไม้ที่ทันสมัยเข้ามาแทนที่ หรือหัวหมูที่เคยใช้สำหรับไถนาที่จำเป็นต้องใช้ขวานโยนในการถากก็ถูกแทนที่ด้วยรถไถ จึงแทบไม่มีความจำเป็นต้องใช้ขวานโยนอีกต่อไป แต่ด้วยรูปทรงที่แปลกตา หาดูได้ยาก ขวานโยนจึงกลายมาเป็นของสะสมสำหรับผู้ที่นิยมสะสมของโบราณ