ผ้าห่มต่ำก้าว

ผู้หญิงไทลื้อส่วนใหญ่จะต้องทอผ้าเป็นกันทุกคน เพื่อนำไปใช้ในชีวิตประจำวัน ใช้ในครัวเรือน เช่น เครื่องนุ่งห่ม ที่นอน หมอน มุ้ง ผ้าปูที่นอน ถุงย่าม ฯลฯ นอกจากนี้ยังทอผ้าเพื่อใช้ในพิธีกรรมสำคัญต่าง ๆ ส่วนที่เหลือเอาไปแบ่งปันให้ผู้อื่น รวมถึงเป็นของกำนัล

ผ้าห่มต่ำก้าว เป็นผ้าทอที่มีลวดลายเป็นเอกลักษณ์ของไทลื้อ เชียงคำ “การต่ำ หรือ การตำ” แปลว่า การทอ “ก้าว” แปลว่า การง้างไม้เพื่อที่จะใส่ลายขึ้นแล้วสอดให้เกิดลวดลาย มีลักษณะเด่นคือใช้เทคนิคการทอและขัดสานของเส้นใยฝ้าย ทอแบบยกดอกก้าวละไม้ มีทั้งหมด 4 ไม้ ก้าวสลับกันตลอดทั้งผืน

ผ้าต่ำก้าวเป็นผ้าที่ใช้ห่มร่างกายให้ความอบอุ่น ซึ่งมีทั้งผ้าที่ใช้ห่มคลุมในเวลาปกติ และใช้ห่มในเวลานอน เนื่องจากฟืมทอผ้าของพื้นเมืองจะมีขนาดหน้าแคบประมาณ 60 ซม. ดังนั้น ผ้าห่มจึงต้องใช้ผ้าจำนวนสองผืนเย็บด้านข้างต่อกัน เพื่อให้มีความกว้างประมาณ 120 ซม. ความยาวประมาณ 200 ซม. พอเหมาะแก่การห่มคลุมร่างกาย

ผ้าที่ใช้ห่มคลุมตัว เรียกว่า ผ้าตุ๊ม ส่วนผ้าที่ใช้ห่มเวลานอนเรียกว่า ผ้าต้วบ มักจะทอให้ขนาดยาวอีกเท่าตัวคือราว 400 ซม. แล้วทบเย็บหัวท้ายติดกัน ทำให้ผ้ามีความหนาสองชั้น ให้ความอบอุ่นมากขึ้น หรือเวลานอนจะมีผ้าผืนสีขาวซ้อนอีกชั้นหนึ่ง โดยเย็บเฉพาะส่วนเชิงด้านบนติดกัน ทำให้ผ้ามีความหนาสองชั้นให้ความอบอุ่นได้เช่นกัน