แร้วคอม้า



คำอธิบาย

แร้วคอม้าเป็นเครื่องมือที่ทำขึ้นเฉพาะกิจ  ใช้จับตายหนูหรือพังพอน  ทำจากไม้ไผ่ลำเล็กขนาดนิ้วมือ  ตัดปลายและแขนงออกให้มีความยาวประมาณ 150-200 เซนติเมตร  เสี้ยมโคนแหลม  ใช้เป็นไม้คันดีด  ผ่าไม้ไผ่อีกชิ้นหนึ่ง  มีข้อยาวประมาณ 30 เซนติเมตร หนา 2x1 เซนติเมตร ที่ปลายข้อเหลาทำปม  ส่วนปลายอีกด้านหนึ่งผ่าไม้พอแยกได้เล็กน้อย  ใช้เป็นไม้ขัดหรือ “คอม้า” ผูกเชือกที่ปลายไม้คันดีดผูกต่อมายังข้อปมคอม้าให้ห่างกันประมาณ 80 เซนติเมตร  งอไม้ขัด “คอม้า” เป็นรูปสระอา (ลักษณะการดัดไม้ขัดให้โค้งเป็นรูปสระอานี้  จินตนาการให้รู้สึกเหมือนม้าก้มหัว  อาจเป็นที่มาของคำเรียก “แร้วคอม้า” ก็เป็นได้)  แล้วผูกเชือกให้ตรงกับปมด้านบน  ปล่อยเชือกที่เหลือยาวประมาณ 20 เซนติเมตร  ทำบ่วงรูดเข้าออกได้ จากนั้นจึงทำไม้หลัก  ลักษณะคล้ายหมุดยาวประมาณหนึ่งคืบ  ทำปมที่หัว  เสี้ยมโคนแหลม  ใช้ขัดกับไม้คอม้าและเป็นหลักยึดพื้นดิน
         

วิธีใช้  เมื่อสังเกตเห็นเส้นทางการเดินของหนูหรือพังพอน  จะเลือกตัดไม้บริเวณใกล้เคียงแถวนั้นนำมาสร้างเป็นแร้วคอม้า  โดยจะปักคันไม้ดีดข้างทางเดิน  ตอกไม้หลักแน่นกับพื้นดินข้างทางโน้มคอม้าขัดกับไม้หลัก  ยื่นล้ำบนเส้นทางเดินแต่งบ่วงให้ปลายไม้คอม้าที่ผ่าแยกไว้ก่อนล่วงหน้าแล้วคาบส่วนบนห่วงคะเนว่าหากหนูเดินผ่าจากข้างหน้าหรือข้างหลัง  หัวจะลอดเข้าภายในบ่วง
          

หากดักพังพอนจะวางดักเวลากลางวันถ้าดักหนูจะดักเวลาเย็นปล่อยเครื่องมือทิ้งไว้ข้ามคืนเมื่อเป้าหมายออกหากินแล้วใช้เส้นทางเดิมๆ  หัวจะลอดเข้าบ่วง  บ่วงจะค่อยๆ รูดรัดคอ  แล้วจะดึงไม่ออกให้คอม้าหลุดจากไม้หลัก  คันไม้จะดีดกระตุกเชือกรัดคอเหยื่ออย่างรวดเร็ว  ให้หนูหรือพังพอนถูกเชือกรัดคอลอยอยู่เหนือพื้นดินบริเวณนั้น