ก๋วย



คำอธิบาย

ภาชนะสานด้วยไม้ไผ่คล้ายเข่งหรือตะกร้าของภาคกลาง มีรูปทรงและชื่อเรียกต่างกันไปตามการใช้ เช่น ก๋วยก้า ก๋วยไก่ ก๋วยโจน ก๋วยน้อย ก๋วยสลาก ก๋วยหมู ก๋วยหลวง

ก๋วยก้า ก๋วยสำหรับใส่ต้นกล้าข้าวไปดำนา มักมีขนาดใหญ่ บางทีใช้ใส่ของอื่นด้วย เช่น ใช้หาบหญ้าที่เกี่ยวมาให้วัวกิน

ก๋วยไก่ ก๋วยสำหรับใส่ไก่ สานเป็นตาห่าง ๆ เมื่อใส่ไก่แล้วผูกปากเข้าหากันไม่ให้ไก่ออก ก๋วยไก่บางทีเรียก หับไก่

ก๋วยไก่ตั้ง ก๋วยสำหรับใส่ไก่ป่าที่ใช้เป็นไก่ต่อ สานด้วยไม้ไผ่และหวาย รูปร่างสี่เหลี่ยม ด้านข้างแคบขนาดพอดีกับตัวไก่จึงเรียกซองไก่ตั้ง ซองไก่ต่อ ซองไก่ บ้าง

ก๋วยโจน ก๋วยสำหรับใส่ของป่า เช่น หน่อไม้ ฟืน มักสานหยาบ ๆ เป็นตาห่าง ๆ เพื่อใช้งานชั่วคราว เมื่อหมดสภาพการใช้งานมักใช้ขังไก่หรือทำเป็นรังให้ไก่ไข่

ก๋วยกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูง ก๋วยชนิดหนึ่งสานด้วยตอกไม้ไผ่เป็นตาห่าง ๆ ปากกลม ก่อนถึงปากสานถี่ ๆ เพื่อความแข็งแรง มีขอบปากผูกด้วยหวาย ก้นสอบเป็นสี่เหลี่ยม มีหูถักด้วยหวายหรือไม้ไผ่ถักคล้ายเปียสำหรับคล้องศีรษะ หูมักสอดเข้ากับแผ่นไม้ ขนาดกว้างเท่ากับไหล่ของผู้ใช้ กลางแผ่นไม้บากเป็นรูปครึ่งวงกลมเพื่อให้สวมเข้ากับต้นคอพอดี เมื่อใช้ก๋วยใส่สิ่งของต่าง ๆ เช่น พืชผัก ฟืน และของป่า ต้องให้ก๋วยอยู่ด้านหลัง สอดแผ่นไม้เข้ากับต้นคอให้หูคาดกับศีรษะ ก๋วยชนิดนี้จึงเหมาะสำหรับใส่สิ่งของขึ้นเขาลงเขา นิยมใช้กันในหลายชนเผ่า เช่น เผ่าอาข่า ลีซอ อีก้อ มูเซอ ก๋วยกลุ่มชาติพันธุ์บนพื้นที่สูงอาจมีรูปทรงและขนาดแตกต่างกัน บางทีเรียกต่างกันด้วย เช่น กะพา แปมพะ แปม