สมัยก่อนคนเฒ่าคนแก่ใช้สตางค์รูมาทำลูกข่างให้เด็กๆ เล่น แต่ปัจจุบันได้เปลี่ยนมาใช้ไม้หรือลูกสะบ้าแทน ชื่อของลูกข่างอาจจะเปลี่ยนตามวัสดุที่นำมาทำลูกข่าง
วิธีทำ
1. เหลาไม้เนื้อแข็งให้กลม ความหนาประมาณ 0.5 ซม. ขนาดเส้นผ่านศูนย์กลาง 3.5 -4 ซม. แล้วเจาะรูกว้าง 0.5 ซม. ตรงกลาง (สามารถใช้ลูกสะบ้า หรือ ลูกของต้นไม้ที่มีลักษณะกลม และแบนแทนได้)
2. ทำส่วนแกนลูกข่าง โดยใช้ไม้ไผ่ปล้องเล็กกว่ากว้างเท่ารูที่เจาะไว้ที่ตัวลูกข่าง ยาว 3 ซม. ใส่เข้าไปในรูที่ตัวลูกข่างแล้วติดกาวให้แน่น
3. เตรียมเหลาไม้เสาลูกข่างให้ลักษณะลูกศร ยาวประมาณ 5 ซม. และสามารถใส่ในรูแกน ลูกข่างโดยที่ไม้เสานั้นยังหมุนได้สะดวก
4. ประกอบลูกข่าง โดยใส่ไม้เสาเข้าไปในไม้แกนลูกข่างจากด้านล่างขึ้นบนแล้วนำสลักไม้ เล็กๆ ติดปลายไม้ด้านบน เพื่อไม่ให้ไม้เสาหลุดจากไม้แกนลูกข่าง
วิธีเล่น
ส่วนมากเด็กๆ จะเล่นลูกข่างด้วยกันหลายๆ คน โดยที่จะแข่งกันว่าของใครหมุนได้นานกว่ากัน หรืออาจจะใช้หมุนชนกัน หากของใครล้มก่อนก็จะถือว่าคนนั้นแพ้
1. ใช้ด้ายเล็กๆ ตัดให้ได้ความยาวประมาณ 20 ซม.
2. นำด้ายมาพันที่แกนลูกข่าง ให้เหลือปลายเชือกไว้พอที่จะจับได้ถนัดมือ
3. มืออีกข้างหนึ่งจับที่สลักลูกข่าง
4. ดึงเชือกออกแล้วปล่อยลูกข่างลงพื้น ลูกข่างก็จะหมุน สัตว์ล้อ