คำอธิบาย
กับโค่นสร้างขึ้นมาใช้เฉพาะกิจอย่างง่ายๆ ทุบแล้วทิ้ง ใช้ดักกระรอก กระแต หรือหนูท้องขาวที่อาศัยอยู่บนต้นไม้ เป็นเครื่องมือใช้แก้ปัญหาเรื่องอาหารเฉพาะหน้าในขณะที่ต้องออกรับจ้างทำงานถากถางไร่ หักข้าวโพด ขุดหัวมัน หรือตัดอ้อยในพื้นที่เชิงป่าหรือติดตีนเขา ที่มีกระรอก กระแต อาศัยอยู่บริเวณแถวแถวนั้น
คำว่า อีทุบ, กับโค่น เรียกตามลักษณะการทำงานของเครื่องมือคือใช้กิ่งไม้ ขนาดประมาณแขน ยาวหนึ่งเมตรหรือมากกว่า ใช้เป็นตัวถ่วง ทิ้งน้ำหนักตัวลงมาให้กรอบไม้สามเหลี่ยมตกลง เชือกจะรูดขึ้นรัดตัวกระรอก กระแตตายอยู่ในช่องกรอบไม้ มีลักษณะเหมือนกิ่งไม้ “โค่น” ล้มลง ไม่มีลักษณะทุบตีแต่อย่างใด
อีทุบ ทำขึ้นจากวัสดุที่หาได้บริเวณใกล้เคียงที่มองเห็นกระรอก กระแต หรือหนูท้องขาว อาศัยอยู่บนต้นไม้บริเวณนั้นๆ ก็จะหาต้นอ้อกิ่งไม้หรือต้นไม้ขนาดเล็กที่หัก ดัด งอ ปลายทั้งสองข้างๆ ละ10เซนติเมตร แล้วหักกลาง จัดให้เป็นรูปสามเหลี่ยมหน้าจั่วมัดส่วนฐานให้แน่น ใช้เชือกพันร้อยในช่องสามเหลี่ยม รูดขึ้นลงได้แต่ไม่หลุดออก ห่างจากปลายจั่วไว้เชือกประมาณ 30 เซนติเมตร ผูกโคนไม้ขัดยาวประมาณ 10 เซนติเมตร ผ่าปลายไม้พอแยกออก ปล่อยเชือกที่เหลือไว้ให้ยาว ไว้สำหรับผูกโยงกับกิ่งไม้ หากิ่งไม้ยาวประมาณ 1 เมตร หรือเมตรครึ่งประมาณเท่าข้อแขน ผ่าปลายไม้ด้านบนให้แยกออกเล็กน้อย ด้านล่างผ่าไม้ ใช้คาบฐานสามเหลี่ยม ใช้เป็นน้ำหนักถ่วง
เมื่อสังเกตเห็นกระรอก กระแต อาศัยอยู่บนต้นไม้ก็จะผูกปลายเชือกกับกิ่งไม้ ปล่อยตัวสามเหลี่ยมทิ้งห้อยแขวนลง ใช้กิ่งไม้ที่ผ่าไว้ล่วงหน้าให้ด้านล่างคาบที่ฐานไม้สามเหลี่ยม ปลายกิ่งไม้อีกด้านหนึ่งวางพาดกิ่งต้นไม้ไว้ดึงไม้ขัดให้ปลายไม้ขัดส่วนที่มีเชือกผูกขัดไว้ที่มุมจั่วด้านบนตัวสามเหลี่ยมผ่าหัวมันหรือฝักข้าวโพดเป็นแว่น เจาะรูเล็กๆ ใช้ใบหญ้าคาฉีกริมใบออกเหลือเฉพาะแกนกลางใบ สอดแทงลอดในเหยื่อ ให้ปลายไม้ขัดคาบส่วนบนไว้ ปลายใบอีกด้านหนึ่งให้ไม้ถ่วงคาบไว้ รูดเชือกลงมาวางบนหลังกิ่งไม้ถ่วง แล้วจึงออกจากบริเวณที่ดัก ปล่อยให้กระแต กระรอก หนูลงมาจากต้นไม้ ไต่ตามไม้ถ่วงลอดช่องสามเหลี่ยมเข้ามากินเหยื่อ เมื่อเห็นว่ามีแกนใบหญ้วางขวางก็จะกัดแกนใบหญ้าทิ้งทำให้หลุดจากไม้ขัด น้ำหนักถ่วงของกิ่งไม้จึงทิ้งตัวลงอย่างเร็ว ดึงตัวสามเหลี่ยมรูดเชือกรัดคอกระรอก กระแตอย่างรวดเร็ว หากผู้ดักอยู่บริเวณนั้นก็จะเข้าจับกระรอก กระแต ที่ยังมีชีวิตอยู่ได้ทันที แต่ถ้าหากช้า เชือกจะรัดให้สัตว์ตาย ค้างคาอยู่ในกรอบตัวสามเหลี่ยม