คำอธิบาย
ต้อยติ่งเป็นของเล่นธรรมชาติ อันที่จริงต้อยติ่งคือฝักที่เต็มไปด้วยเมล็ด หากโดนน้ำแล้วจะทำให้ฝักแตกออก จะมีฝักสองแบบคือฝักอ่อนสีเขียวและสีน้ำตาลซึ่งเป็นฝักแก่ไปถึงดำ เราจะเก็บฝักแก่มาเล่นมีน้ำหนักเบาเพราะข้างในฝักเริ่มแห้งพร้อมจะแตกและดีดออกไปไกลจากต้นแม่เพื่อขยายพันธุ์ ส่วนใหญ่จะเก็บจากต้นต้อยติ่งไทยลักษณะเตี้ยคลุมดิน มีดอกสีม่วงอมขาว ฝักต้อยติ่งมีลักษณะเป็นแท่งตั้งตรงขนาดประมาณ 2 ซม. เวลาโดนน้ำไม่เกิน 5 วินาที เมล็ดจะดีดออกจากฝักเองโดยอัตโนมัติ ต้นต้อยติ่งมักขึ้นตามธรรมชาติในเขตพื้นที่เมืองอาจจะหายาก ตัวฝักต้อยติ่งมีลักษณะตั้งมักอยู่ใต้ใบเวลาไปเก็บมาเล่นต้องใช้การสังเกตว่าแอบอยู่ตรงไหน และหากเก็บฝักเขียวมาซึ่งเป็นฝักอ่อนมันจะไม่แตก ยิ่งเก็บได้เยอะยิ่งมีเวลาสนุกนาน ตอนฝักแตกจะมีเสียงดัง เป๊าะแป๊ะ เลยเป็นที่มาของชื่อเรียกเมล็ดต้อยติ่ง ว่า เม็ดเป๊าะแป๊ะ
ประโยชน์ของการเล่นฝักต้อยติ่ง
ด้านร่างกาย ฝักต้อยติ่งแก่มักมีสีเข้มและขึ้นอยู่ใต้ใบไม้คนหาต้องช่างสังเกต และเด็ดอย่างเบามือเพื่อไม่ให้ฝักหัก
ด้านจิตใจ ยามที่ฝักแตกความสนุกจะบังเกิด ใครหลบไม่ทันจะโดนเมล็ดดีดมาแปะตามตัว
ด้านปัญญา รู้จักที่มาของการตั้งชื่อจากลักษณะกายภาพของสิ่งนั้นๆ หากสังเกตให้ดีการแตกตัว ดีดเมล็ด ลักษณะของเมล็ดเมื่อโดนน้ำ เมล็ดสีเข้มเท่านั้นที่จะโดนน้ำแล้วแตก มีคำถามและข้อสงสัยมากมายทั้งทางชีววิทยาและฟิสิกซ์
ด้านสังคม ชี้ชวนเพื่อนช่วยหาฝักต้อยติ่ง แบ่งกันเล่น
วิธีทำ
ฝักต้อยติ่ง
วิธีเล่น
หาแหล่งน้ำหรือเตรียมภาชนะใส่น้ำ แล้วโยนฝักต้อยติ่งลงไป ไม่เกิน 5 วินาที ตอนที่เมล็ดแรก แตกโพล๊ะ! คนเล่นจะสะดุ้งสุดตัวเลย เมล็ดข้างในจะดีดออกมา คนเล่นต่างก็พากันตกใจ บ้างกระโดดหลบ ถ้าหลบไม่พ้นเมล็ดต้อยติ่งจะกระเด็นติดตามเสื้อผ้าและเนื้อตัว บางคนกระเด็นเข้าปากก็มี หรือจะหาวิธีเล่นอื่นๆ เช่น กำไว้แน่นๆ ให้ระเบิดคามือมันจะมันจั๊กกะจี๋ดี แข่งกันใครกล้าอมใส่ปาก หรือใครอมแล้วแตกก่อนชนะ จุ่มน้ำแล้วโยนใส่เพื่อนเหมือนกับปาระเบิด จนบางคนเรียก เม็ดระเบิด ทำให้เพื่อนตกใจ เจ็บๆ คันๆ บางครั้งก็แอบเอาไปใส่ในกระเป๋าเสื้อ กระเป๋ากางเกง หรือแม้แต่คอเสื้อ ซึ่งแม้จะรู้ตัวแต่ก็มักจะเอาออกไม่ทัน ฝักก็จะแตกออกเสียก่อน