คำอธิบาย
ตังบานเครื่องมือดักจับเป็นนก ใช้สัตว์ขนาดเล็กมีชีวิตเป็นเหยื่อล่อ เช่น หนู กิ้งก่า กบ เขียด ลูกไก่หรือแมลง เพื่อดักจับนกเหยี่ยว นกกระปูด นกตะขาบ รวมทั้งดักจับนกฮูกในเวลากลางคืน ตังบานมีหลายขนาดซึ่งเหมาะสมกับนกแต่ละชนิด มีลักษณะการทำงานที่เหมือนกัน คือฝาครอบตะปบลงที่พื้น ส่วนใหญ่จะทำจากไม้เนื้อแข็งเป็นแกนหลัก แต่บางอันใช้ไม้ไผ่เป็นโครงสร้าง ตังบานจะวางดักนกโดยการวางลงพื้นดิน เพื่อให้นกมองเห็นเหยื่อได้ชัดเจน มีโครงสร้างคล้ายคันไถ ใช้ไม้ฐานเป็นแกนยึดส่วนประกอบอื่นๆ
ไม้ฐานเป็นแท่งไม้ ยาวประมาณ 80 เซนติเมตร ห่างจากโคนไม้เล็กน้อยจะบากเจาะเพื่อยึดไม้คัน บริเวณเกือบปลายไม้คันจะผูกเชือกกับโคนสลักระหว่างรอยต่อของไม้ฐานและไม้คัน จะทำกระจาดหรือแผ่นรองเหยื่อวางบนไม้ฐาน โดยสานด้วยไม้ไผ่ ตัดเป็นรูปเกือกม้าตอกตะปูติดไม้ฐานและไม้คัน กลางกระจาดตอกตะปูโผล่หัวไว้ เพื่อใช้ผูกเหยื่อ เจาะรูรอบกระจาด ผูกเส้นเชือกโดยรอบโอบปลายเชือกแต่ละเส้นรวมกัน ผูกต่อกันกลางปีกขนไก่ เป็นเส้นใย ที่โคนขนไก่จะมีรู สำหรับเสียบไม้สลัก หลังรอยต่อไม้คันจะบากไม้ฐาน วางไม้แขวนติดลวดสปริงที่ไม้แขวนกับตัวไม้ฐานดัดงอเส้นเหล็กเป็นรูปโค้ง ปลายเส้นเหล็กสอดติดกับปลายไม้แขนทั้งสองข้าง ใช้เป็นฝาครอบ ถัก สานตาข่ายปิดบนฝาครอบ ทดลองยกฝาครอบขึ้นขัดกับโคนสลัก ดึงขนไก่ขึ้น ใช้โคนขนไก่สวมสอดกับไม้สลัก ก็จะเห็นสายใยที่เป็นเส้นเชือกกระจายอยู่รอบกระจาด ปลายเชือกจะมารวมกัน ผูกที่กลางขนไก่ ทดลองกดสายใยลง โคนขนไก่จะหลุดจากปลายสลัก ปล่อยฝาครอบให้หลุด ฝาครอบจะดีดกลับตะปบลงบนกระจาดทันทีด้วยแรงสปริง
การวางดัก จะวางดักต่อเมื่อเห็นนกเป้าหมาย เช่น เหยี่ยว จะบินร่องวนไปมาเหนือทุ่งนาเวลาเช้าหรือเวลาเย็นเพื่อหาหนู หรือเห็นนกตะขาบเกาะนิ่งอยู่บนสายไฟฟ้า เห็นนกกระปูดบินลัดเลาะใต้ต้นไม้ ก็จะเลือกเหยื่อเหมาะสมกับนกแต่ละชนิด เช่น หนู ลูกไก่เหมาะสำหรับเหยี่ยว นกฮูก ตั๊กแตน จิ้งหรีด กิ้งก่า เหมาะสำหรับนกตะขาบ นกกระปูด เมื่อเห็นนกบินหรือรอคอยหากินเหยื่อก็จะยกตังบานออกวางบนพื้นที่โล่ง คะเนให้นกมองเห็นได้ จากนั้นจึงผูกเหยื่อติดกับตะปู กลางกระจาด ขัดฝาครอบกับโคนสลัก ปลายสลักสอดขัดกับโคนขนไก่ แล้วหลีกออกห่างจากบริเวณนั้น เมื่อนกเข้าโฉบเหยื่อจะบินลงชนกับสายใย ทำให้ขนไก่หลุดออกจากปลายสลัก ฝาครอบก็จะดีดกลับที่พื้นครอบนกไว้อย่างรวดเร็ว
