ลูกแก้ว



คำอธิบาย
การเล่นกลางแจ้งที่ไม่จำเป็นต้องใช้ผู้เล่นมากนัก เล่นได้ตั้งแต่ 2 คนขึ้นไป หากใครเล่นเก่งจะถูกแต่งตั้งให้เป็น เซียนลูกแก้ว ลูกแก้วส่วนใหญ่ทำมาจากแก้วใสด้านในมีลวดลายสีๆ ลูกแก้วที่มีสีขุ่นๆ เรียกว่าลูกน้ำนม มีค่ามากกว่าลูกใสธรรมดา
 
ประโยชน์การเล่นลูกหิน
ด้านร่างกาย เสริมสร้างกล้ามเนื้อมัดทุกสัดส่วน สายตาที่ต้องสอดประสานเวลาดีดลูกแก้ว
ด้านจิตใจ เพลิดเพลินเกิดสมาธิ รู้จักยอมรับเมื่อแพ้และเข้าใจเมื่อชนะ กระตุ้นให้สมองตื่นตัว พร้อมแก้ไขเหตุการณ์เฉพาะหน้าเสริมสร้างไหวพริบ
ด้านปัญญา เรียนรู้การใช้แรงดีด รวมถึงองศาในการตั้งข้อมือเวลาดีด สามารถกะระยะแรงดีดกับระยะทางให้สมดุลกัน
ด้านสังคม สร้างสมนิสัยการเคารพกติกาเมื่ออยู่ร่วมกับผู้อื่น
 
วิธีเล่น
เล่น 2 คนขึ้นไป
เทคนิคการดีดลูกแก้วแต่ละคนจะไม่เหมือนกัน อาทิ ใช้นิ้วโป้งกดไว้ที่พื้นแล้วดีดด้วยนิ้วชี้ นิ้วนาง หรือ นิ้วกลางแล้วแต่ถนัด และใช้ชี้และนิ้วโป้งอีกข้างช่วยจับลูกแก้วแล้วยิง เพื่อให้การดีดมีแรงส่งและแม่นยำมากที่สุด
 
วิธีเล่นมีหลายแบบ อาทิ
แบบที่ 1 ก่อนเล่นขุดหลุม 1 หลุม ให้มีขนาดใหญ่กว่าลูกหินเล็กน้อย แล้วตกลงกันว่าใครจะเป็นคนเล่นก่อน ขีดเส้นตั้งต้นให้ห่างพอสมควร ผู้เล่นใช้นิ้วดีดลูกหินไปที่หลุม ลูกหินใครใกล้หลุมมากที่สุด ผู้นั้นได้เริ่มต้นเล่นก่อน โดยเริ่มจากตำแหน่งที่ตนอยู่ ครั้งแรกดีดให้ลูกหินของคนอื่นให้กระเด็นไป แล้วดีดลูกของตัวเองให้ลงหลุม จากปากหลุมดีดให้โดนลูกหินของคนถัดไปที่อยู่ใกล้หลุมอันดับต่อไป เสร็จแล้วดีดลงหลุม ถ้าไม่ลงหลุมหรือดีดไม่โดนลูกอื่นเป็นอันหมดรอบ สิทธิ์คนถัดไปโดยเล่นเหมือนกัน ทั้งนี้ต้องดีดเช่นนี้สลับกันจนครบ 10 หลุม ใครทำ 10 หลุมก่อน ถือว่าเป็นผู้ชนะผู้แพ้ต้องนำลูกหินของตนมาวางที่หลุมให้ผู้ชนะปา กี่ครั้งแล้วแต่จะตกลงกัน
 
แบบที่ 2 ขุดหลุม 1 หลุม กำหนดจุดโยนลูกแก้ว ทุกคนดีดลูกแก้วไปหาหลุมของใครใกล้หลุมมากที่สุดได้เล่นก่อน โดยที่ลูกแก้วเหล่านั้นจะอยู่แบบนั้น แล้วคนที่ได้เล่นก่อนก็จะใช้นิ้วดีดลูกแก้วของตัวเองให้โดนของเพื่อน หรือถ้าของเพื่อนอยู่ไกล เราจะยิงเข้าหลุมเพื่อเอา 1 แต้ม พอเรายิงลงหลุมเราจะมีสิทธิ์ยิงอีกครั้ง หากยิงโดนของเพื่อนจะได้ 1 แต้ม เล่นจนกว่าจะครบ 9 แต้ม จากนั้นจะเป็นช่วงทำยอด เราจะต้องดีดลูกแก้วให้โดนเพื่อนให้ครบรอบวง และเราจะไปพักรอบอยู่ในหลุม จากนั้นเราจะไล่ยิงและแก้แค้นกับเพื่อนที่คะแนนเยอะก่อนเพื่อป้องกันไม่ให้คะแนนขึ้นตามเราได้ จากนั้นถึงจุดสำคัญเพราะเมื่อต้องดีดลูกแก้วแบบเซ็น เมื่อถึงรอบเซ็นให้เราดีดโดนลุกแก้วของใคร ลูกแก้วนั้นจะตกเป็นของเราทันที อย่างที่กล่าวไว้ข้างต้นว่ายิ่งมีลูกแก้วเยอะเท่าไหร่ยิ่งดูเป็นเซียนลูกแก้ว และรอบเซ็นที่เราจะมีโอกาสได้เก็บลูกแก้วของคนอื่นมาเป็นของเรา
 
แบบที่ 3 ถ้าเล่นกัน 2 คน จะนับ แต้ม 1 ลงหลุม/แต้ม 2 ดีดลูก/แต้ม 3 ลงหลุม/แต้ม 4 ดีดลูก... จนแต้ม 10 ดีดลูก แต้ม‘มัน’ลงหลุม แต้ม‘เผือก’ดีดลูก แต้ม‘เสือ’ลงหลุม กรณีถ้าเกิดไม่ตามนี้ เช่น ลงหลุม 2 ครั้งติด หรือ ดีดลูก 2 ครั้งติด แต้มก็จะไม่ขึ้น ถ้าเสือยิงโดนเรา แล้วเสือไปลงหลุม เสือจะได้กินเรา แล้วเสือต้องไปเริ่ม 1 ใหม่ ถ้าเล่นหลายคนเสือก็จะเริ่ม 1 ใหม่ ถ้าเล่น 2 คนเกมก็จบ เพราะเราโดนกินไปก่อนแล้ว
 
แบบที่ 4 ขุดหลุม 1 หลุม ทุกคนทอยลูกแก้วของใครใกล้หลุมมากที่สุดเริ่มก่อน ใช้นิ้วดีดให้ลงหลุมแล้วนับ 1 หลังจากนั้นก็ดีดลูกอื่นที่อยู่ใกล้หลุมเพื่อกันให้อยู่ห่างๆ หลุมถ้าดีดถูกก็นับ 2 ถ้าดีดถูกก็เล่นต่อโดยการดีดมาลงหลุมใหม่ แล้วก็ดีดลูกอื่นต่อ แต่ถ้าดีดไม่ถูกก็ให้คนที่ลูกอยู่ใกล้หลุมเป็นอันดับ 2 เป็นคนเล่นต่อ โดยคนที่เป็นอันดับ 2 ก็ต้องพยายามดีดให้ลงหลุมเพื่อจะได้เล่นต่อ วนกันไปจนครบจำนวนผู้เล่น ใครได้ครบ 10 แต้ม ใครได้ก่อนเป็นผู้ชนะ แล้วออกไปนั่งรอใครเหลือเป็นคนสุดท้ายถือว่าแพ้จะต้องถูกเอาลูกแก้วมาใส่หลุมให้เพื่อนยิงที่ละคนจนครบ
 
แบบที่ 5 ทำหลุมตื้นๆ 2-4 หลุม หรือจะมากกว่านั้น กำหนดตำแหน่งหลุมต่างๆ โดยหลุมสุดท้ายคือเป้าหมาย กำหนดจุดดีดลูกแก้ว สลับกันโยนให้ไปใกล้หลุมที่ 1 ใครใกล้สุดคือผู้เล่นก่อน ถ้าดีดลงหลุมหรือดีดโดนของคนอื่นก็จะได้ดีดต่อ ถ้าดีดไม่ลงก็ผลัดให้คนต่อไปเล่น ใครที่ดีดลงหลุมสุดท้ายก่อนจะเป็น ‘เสือ’ ถ้าเป็นเสือแล้วดีดลูกแก้วไปโดนใครก็จะได้กิน คนที่ถูกกินจะแพ้ แต่ถ้าไม่ได้เป็นเสือแล้วดีดไปโดยเสือเราก็แพ้ เกมจะจบลงด้วยการเหลือเสือตัวเดียว
โดยมารยาทคนที่เป็นเสือจะไม่เฝ้าหลุมต้องเปิดทางให้คนอื่นได้เข้าหลุม
 
แบบที่ 6 ขุดหลุม 2 หลุม เรียกว่า หลุมไก่และหลุมเสือ ต้องดีดให้ลงหลุมไก่ก่อนแล้วค่อยไปลงหลุมเสือ พอเป็นเสือแล้วดีดไปโดนลูกแก้วคนอื่นจะได้กินลูกแก้วนั้นไปเลย แต่ถ้าเป็นไก่ไปดีดไปโดนเสือ เสือก็จะกลายเป็นไก่แล้วต้องไปลงหลุมเสือใหม่ถึงจะจับกินได้อีก
 
 
ข้อมูลที่เกี่ยวข้อง
อินโดนีเซียก็มีเล่นดีดลูกแก้วเหมือนกันเรียกว่า kelereng มักเล่นกันสองคนขึ้นไป เริ่มจากสร้างวงกลมบนพื้น ผู้เล่นแต่ละคนวางลูกแก้วจำนวนเท่าๆ กันในกอง จัดทำให้เป็นลูกแก้วทั้งหมดเป็นทรงสามเหลี่ยมโดยใช้มือกอบ แล้วตกลงกันว่าใครจะเป็นผู้เล่นก่อน จากนั้นให้ดีดลูกแก้วเข้ามาในวง หากลูกแก้วในวงกระเด็นออกมาจะตกเป็นของคนดีด ผลัดกันดีด เล่นไปเรื่อยๆ จนลูกแก้วหมด
 
เกาหลีมีการเล่นลูกแก้วเรียกว่า gganbu เล่นกัน 2 คน ต่างคนต่างกำลูกแก้วไว้ในมือ พลัดกันทายว่าจะออกมา คู่ หรือ คี่ เช่น เราทายว่า คู่ แล้วต่างคนต่างแบมือ หากนับจำนวนลูกแก้วของทั้งสองฝ่ายแล้วได้ คู่ เราจะได้ลูกแก้วของอีกฝั่งทันที แต่ถ้าเราทายผิดลูกแก้วจะตกเป็นของฝั่งตรงข้ามทันที
 
สหรัฐอเมริกาจะเล่นกันโดยมีลูกแก้วจำนวนหนึ่งเป็นกองกลางขนาดเท่ากันและมีลูกยิงจะใหญ่กว่า สร้างขอบเขตตีเส้นวงกลมหรือใช้เชือกทำเป็นวงกลมบนพื้น จัดเรียงลูกแก้วเล็กให้เป็นตัว t หรือรูปทรงใดก็ได้ ใช้ลูกแก้วใหญ่ตัวยิง ยิงลูกแก้วเล็กในวง หากลูกไหนกระเด็นออกจากวงถือว่าได้แต้ม เล่นจนลูกแก้วเล็กหมดวง ใครได้จำนวนเยอะเป็นฝ่ายชนะ การดีดจะใช้มือข้างที่ถนัดกำลงให้ข้อนิ้วติดดินแล้วเอาลูกแก้วตัวยิงใส่ไว้บริเวณนิ้วชี้ แล้วยิงด้วยนิ้วโป้งจะใช้มือเดียวดีด เกมนี้จะเล่นกัน 2 คนขึ้นไป
 
สาธารณรัฐเช็กก่อตั้ง World Marbles Federation มีการแข่งขันดีดลูกแก้วทุกปี เพื่อเสริมสร้างความสัมพันธ์อันดีระหว่างประเทศเริ่มจากในยุโรปและนานาชาติ เปิดโอกาสให้ประเทศต่างๆ ได้สมัครเป็นสมาชิก ก่อตั้งเมื่อปี 2556 วิธีการเล่นคล้ายๆ ของสหรัฐอเมริกา มีกฎกติกาในการแข่งขันสามารถติดตามชมภาพ วิดีโอ และผลการแข่งขันที่เว็บไซต์ http://www.worldmarblesfederation.com/