ขันน้ำมนต์

ขันน้ำมนต์ เป็นเครื่องใช้ในพิธีกรรมอย่างหนึ่ง ในสมัยโบราณใช้สำหรับบรรจุน้ำลอยด้วยดอกมะลิ เอาไปตั้งหน้าหิ้งบูชาพระเวลาสวดมนต์ เวลาถวายพระก็เปิดฝาขันน้ำมนต์เพื่อรับรังสีจากการถวายพระ เมื่อเสร็จแล้วก็ปิดฝากันไม่ให้สัตว์และแมลงตกลงไปตายเพราะจะกลายเป็นอวมงคล พอถึงตอนเช้าก็เอามาล้างหน้าเพื่อเป็นสิริมงคลแต่ตัวเอง

ขันน้ำมนต์นั้น เดิมไม่ได้มีการสร้างอย่างเป็นเรื่องเป็นราว แต่มีระบุไว้ในวรรณคดีบางเรื่อง เช่น  ขุนช้างขุนแผน ที่กล่าวถึงขันสัมฤทธิ์ที่ใช้ตักน้ำล้างหน้า แล้วเอามาใส่น้ำเพื่อปลุกเสกให้เป็นน้ำมนต์ โดยเอาพระเครื่องหรือเครื่องรางของขลังแช่ลงในขัน