อุปกรณ์ดักปลาที่ใช้ได้ทุกฤดูกาล โดยฤดูแล้งจะดักตามท้องร่อง พื้นที่โคลนตมน้ำตื้น เพราะปลาจะหมกตัวในโคลนลึกเป็นเดือน เมื่อถึงฤดูฝน ปลาจะไล่ฮุบสัตว์เล็ก ๆ ตามผิวน้ำ เช่น กุ้ง แมลง งู กบ เขียด พวกปลาชะโดและปลาช่อนจะเสือกตัวไปตามสนุ่นหรือวัชพืชตามแหล่งน้ำและตีสนุ่นเป็นหลุมหญ้าเพื่อวางไข่ พฤติกรรมเช่นนี้ ถ้าเป็นปลาช่อน จะเรียกว่ากัดกะโพร้ง ถ้าเป็นปลาชะโด เรียกว่าชะโดตีแปลง ชาวบ้านจะนำอุปกรณ์ไปวางดักตามทางเข้า-ออกในบริเวณที่ปลาเตรียมตัววางไข่
การทำซ่อนหนาม ให้นำไม้ไผ่ขนาดเส้นผ่าศูนย์กลางประมาณ ๒ ซม. ยาวประมาณ ๓๐ ซม. ผ่าแยกตามยาวของกระบอกเป็นสี่ส่วน โดยไม่ต้องผ่าจนสุด แยกไม้ไผ่ออกจากกัน จัดให้มีรูปร่างคล้ายกรวย นำหนามพืช เช่น หนามหวาย มัดติดกับด้านในของไม้ไผ่แต่ละซีก ใช้เชือกหรือลวดมัดแต่งปากทางเข้าให้มีขนาดเท่ากับปลาที่ต้องการจับ
วางซ่อนหนามดักหน้ากะโพร้งหรือแปลงหญ้า เตรียมเชือกมัดซ่อนหนามไว้กับหลักไม้ เพื่อกันปลาดันหรือดิ้นจนเครื่องมือไหลไปที่อื่น เมื่อปลาติดแล้วจะหนีออกยากเพราะขนาดของปลาจะพอดีกับอุปกรณ์ จนไม่มีที่ให้พลิกตัว ยิ่งดิ้นจะยิ่งถูกหนามเกี่ยว
นอกจากนี้ ยังวางซ่อนหนามไว้ระหว่างคันนาได้ด้วย โดยชาวบ้านจะสร้างพื้นที่เพื่อดักปลาขึ้นเอง โดยปลาที่ติดบริเวณคันนาจะเป็นปลาช่อน การดักระหว่างคันนาต้องขุดดินเป็นร่องให้น้ำไหล แล้ววางซ่อนหนามไว้ในนั้น และต้องใช้ขอไม้ไผ่หลายอันปักเป็นหลักยึดไว้ จะมีการนำดินโคลนจากแหล่งอื่นมาตกแต่งปากทางเข้า โดยเชื่อว่ากลิ่นดินโคลนจากที่อื่นจะทำให้ปลาพล่านไปตามแหล่งน้ำใหม่ นอกจากนี้ยังมักนำเศษใบไม้มาวางปิดเพื่อกันแดด ไม่ให้น้ำบริเวณนั้นร้อนเกินไป
ซ่อนหนาม
อัพเดตเมื่อ 24 เม.ย. 2564
คำอธิบาย